‘Erkenning ATS als Beroepsziekte dichterbij’
Onderstaan artikel verscheen op 7 september als Premium artikel op Luchtvaartnieuws.nl. Onderstaand geven wij (met toestemming) de volledige tekst weer van het artikel:
———————————————
Politiek kijkt naar Gezondheidseffecten Bleedair: ‘Erkenning ATS als Beroepsziekte dichterbij’
Luchtvaartnieuws.nl 7 september 2023 – 16:11 | Door: Paul Eldering | Foto: Pixabay
DEN HAAG – Een mogelijke erkenning van het aerotoxic syndrome (ATS) als beroepsziekte komt dichterbij. Die moet dan gaan gelden voor een nog onbekend deel van de piloten, cabinemedewerkers en frequent flyers, die genetisch gevoelig zouden zijn voor langdurige blootstelling aan zenuwgif door olielekkages in aangezogen lucht uit de motoren (‘bleedair’). Velen beweren er (chronisch) ziek van te worden. Het probleem staat op de agenda van de Tweede Kamer.
Dat bleek gistermiddag uit een debat over vliegveiligheid van de Kamercommissie I&W. Demissionair verkeersminister Mark Harbers benadrukte dat eerst wetenschappelijk moet worden aangetoond dat er daadwerkelijk een causaal verband is. Eind volgend jaar zijn volgens hem de resultaten van internationaal onderzoek, waar ook het Nederlandse RIVM en de Europese waakhond EASA aan deelnemen, gereed. In de Kamercommissie werd Harbers opgeroepen haast te maken.
De Nationale Adviesgroep Cabinelucht (NAC) adviseert om de kennis van vliegend personeel over olielekken te vergroten via (bewustwordings)trainingen en het herkennen van vreemde geuren en dampen tijdens vluchten. Ook zouden symptomen van ATS-gezondheidsklachten breder bekend moeten zijn en moeten cockpit, cabine en technici vertrouwd worden met het melden en vastleggen van afwijkingen. Later dit jaar wordt NAC-advies verwacht over sensoren of andere meetapparatuur aan boord om die aan te tonen.
De minister staat helemaal achter dit soort maatregelen. “Maar we moeten wel zorgvuldig te werk gaan. Het is geen Nederlands vraagstuk alleen, maar geldt natuurlijk voor de hele luchtvaart.” Binnen de NAC, waarin airlines, vakbonden en kennisinstituten praten, wordt volgens hem ook gekeken naar een medisch protocol, zodat (bedrijfs)artsen op eenduidige wijze over het vermeende ATS kunnen oordelen. “Nu worden te vaak verkeerde diagnoses gesteld”, kwam tijdens het Kamerdebat met Harbers aan de orde.
De NAC zegt te streven naar ‘een totaalpakket’ dat ervoor kan zorgen dat de risico’s door verontreinigde cabine- en cockpitlucht beheersbaar worden. Ook is onderzoek naar de effecten van bleedair-filters gewenst, zo blijkt uit een Kamerbrief van de minister. Luchtvaartmaatschappijen en vliegtuigbouwers hebben die altijd afgehouden, niet zozeer omdat die geld kosten, maar vooral omdat dat een stuk bevestiging èn aansprakelijkheid zou kunnen inhouden voor het decennialang in gevaar brengen van de gezondheid van bemanning en passagiers. Kettingclaims van vele miljarden dreigen.
Bijna alle straalvliegtuigen
Bleedair is sinds de jaren 60 in het straaltijdperk overal ingeburgerd in vrijwel alle vliegtuigtypen. De Boeing 787 Dreamliner vormt een uitzondering, met een ander luchtinlaatsysteem, waardoor ATS daar niet speelt.
Annie de Vries van de Stichting Fly Aware, die al jaren strijdt voor ATS- erkenning en harde maatregelen, laat weten de jongste NAC-aanbevelingen een goede eerste stap te vinden. “Eindelijk wat zinnigs. Ook die training in bewustwording van crew en techneuten is prima. Zovelen hebben geen idee waar we het hier over hebben. Wij dringen wel aan op snelle implementatie van het onlangs gepresenteerde internationale medisch protocol. Anders staan artsen en health services bij slachtoffers alsnog met lege handen”, meent ze. De NAC moet dat vervolgadvies volgens haar liefst dit jaar nemen.
____________________________________________________